Krijgt Brazilië een groene president?

Bij de presidentsverkiezingen in 2010 haalde Marina Silva met de Groene Partij twintig procent van de stemmen. Zondag 5 oktober, als Brazilië weer naar de stembus gaat, is deze ex-minister van milieu de belangrijkste opponent van zittend president Dilma Rousseff. Maar hoe groen is Marina Silva nog?

Marina Silva was de running mate van de Braziliaanse presidentskandidaat Eduardo Campos van de Socialistische Partij PSB-PE, die op woensdag 13 augustus om het leven kwam bij een vliegtuigongeluk in de havenstad Santos. Op 20 augustus, een week na de dood van Campos, werd zij als nieuwe presidentskandidate voor de PSB benoemd.

En toen gebeurde het. Eduardo Campos was weliswaar een gewaardeerd politicus, maar de verkiezingen zou hij niet winnen. Van hem had zittend president Dilma Rousseff van de Braziliaanse

Arbeiderspartij PT weinig te vrezen. Maar toen kwam Marina Silva. De “groene activiste” steeg na haar benoeming razendsnel in de peilingen. Ineens was Rousseffs herverkiezing niet meer zo vanzelfsprekend. Met name jongeren zien in Marina Silva een alternatief. Ook trekt zij veel zwevende kiezers.

Chico Mendes

Marina Silva werd in 1958 geboren in een Portugees-Afrikaanse familie van rubbertappers in de noord-westelijke Amazonestaat Acre. Door ziekte belandde zij op 16-jarige leeftijd tijdelijk in een nonnenklooster. Daar leerde zij als eerste van haar familie lezen en schrijven. Zij studeerde geschiedenis en richtte in Acre samen met de later vermoorde rubbertapper en milieu-activist Chico Mendes een vakbond op.

Marina Silva werkte van 1986 tot 2009 voor de Arbeiderspartij PT en was minister van milieu in de eerste regering van president Lula da Silva. In 2010 was zij de presidentskandidate van de Braziliaanse Groene Partij PV. Nu, vier jaar later, gaat Marina Silva weer voor het presidentschap, ditmaal voor de Braziliaanse Socialistische Partij. En president of niet, ook bij de PSB vertrekt zij, als zich de mogelijkheid van een eigen partij aandient. Want haar eigen Rede Sustentabilidade (duurzaamheidsnetwerk) is wat zij het liefste wil.

Onecht

Marina Silva zet zich in voor een duurzame samenleving, zegt zij zelf. Toch lijken mensen in de wereld van natuur en milieu niet altijd van haar gecharmeerd. Marina Silva wordt door velen van hen “onecht” genoemd en haar ecologische verhalen “mooie woorden voor de verkiezingen”.

Zelf noemt de politica zich “groen”. Anderen zien haar als “oranje” de kleur van Itaú, een van de grootste banken in Brazilië, van wie het grootste deel van haar campagnegeld afkomstig zou zijn. Haar financieel adviseur is André Lara Resende van de Matrix bank, de man die verantwoordelijk was voor het bevriezen van Braziliaanse spaartegoeden tijdens het Plano Brasil Novo programma van de in 1992 wegens corruptie uit zijn functie ontheven president Fernando Collor de Melo.

Agrarische industrie

Marina Silva wil kiezers winnen, ook in die sectoren van de Braziliaanse maatschappij die haar eerder vijandig gezind waren. Haar kandidaat voor het vice-presidentschap, het populaire congreslid Beto Albuquerque uit de zuidelijke staat Rio Grande do Sul, ligt goed bij de agrarische industrie. Zelf heeft Marina Silva al aangegeven geen moeite (meer) te hebben met genetisch gemodificeerde gewassen en met haar beleid landbouwbedrijven van alle niveaus te willen steunen.

Of ze hiermee de sector voor zich zal winnen? In ieder geval niet haar oude tegenstander senator Blairo Maggi. Diens familie is een van de grootste sojaproducenten in Brazilië en medeverantwoordelijk voor de grote schaal van ontbossing in de Amazonestaat Mato Grosso. Maggi noemde haar recent nog “koppig en misleidend” en “een ramp voor onze sector”. Maar ook voormalige supporter Angela Maria Mendes, dochter van Chico Mendes, heeft gezegd dat ze niet langer in Silva gelooft en haar stem aan Rousseff geeft.