Een bedrijf dat al sinds 1990 duurzaam bosbeheer in de Amazone en elders ter wereld in praktijk brengt, is het Zwitserse Precious Woods. De Nederlandse vestiging van dit concern heeft een concessie nabij Itacoatiara, een stad ruim 200 kilometer oostwaarts van Manaus, de hoofdstad van de Braziliaanse deelstaat Amazonas. Uit dit gebied oogst zij onder andere de FSC-gecertificeerde houtsoorten muiracatiara, coração de negro, pau rainha, muirapiranga en preciosa. Behalve aan Europese afnemers levert Precious Woods ook houtsoorten aan de lokale markt, zoals aan OELA (Oficina Escola de Lutheria da Amazônia – Praktijkschool voor Gitaarbouw van Amazônia) in Manaus.
Betere toekomst
OELA is een organisatie die jongeren uit de armere buurten van de stad de mogelijkheid biedt een beroepsopleiding te volgen. Naast algemene vakken als informatica, techniek, sport en administratie leren zij er muziekinstrumenten maken van gecertificeerd hout. Hierdoor krijgen ze niet alleen uitzicht op een betere toekomst, maar werken ze ook mee aan het behoud van het Amazonewoud. De oprichter van OELA is musicus en docent Rubens Gomes, die nationaal en internationaal actief is voor een duurzame Amazone. OELA ontving van 2005 tot 2011 internationale ondersteuning van de Nederlandse ontwikkelingsorganisatie ICCO. De KLM nam de school in 2010 op in haar charitatieve AirCares-programma (frequent flyer miles) dat structureel bijdraagt aan de verbetering van de levenssituatie van hulpbehoevende kinderen in landen waar zij op vliegt.
Sociaal project
OELA maakt in de eerste plaats naam met door leerlingen gebouwde instrumenten. De school is echter vooral ook een sociaal project, bedoeld om de bosgemeenschappen – inheemsen, quilombolas (afstammelingen van slaven) en ribeirinhos (rivierbewoners) – in economische zin volop mee te laten delen in de overvloedige rijkdommen van de Amazone. Oprichter Gomes: “De rijkdom van het gebied wordt door onze eigen mensen niet altijd herkend. Het ontbreekt vaak aan opleiding, informatie, technologie en innovatie. Er wonen veel mensen in het woud, maar de meeste gemeenschappen hebben niet echt economische activiteiten die aan het bos zijn gerelateerd. En dat terwijl er hier heel veel hout wordt verwerkt, zoals in boten.”
Hoogwaardige instrumenten
Daarnaast is de politiek onwillig, stelt hij. Daarom hangt nog veel af van eigen initiatief en van ondersteuning uit het buitenland. De ontwikkeling van eigen kennis en ervaring blijft niettemin van eminent belang. “Zo heeft hout uit de Amazone een hele goede kwaliteit. De mensen hier zouden er meer mee kunnen doen als ze er ook meer van zouden weten en er de bewerkingen van zouden leren. Daarom wilde ik bewijzen dat het mogelijk is met een lokaal product iets op te zetten dat kwaliteit heeft en wereldwijd de concurrentie aan kan.” Daartoe werkt OELA nauw samen met INPA (Instituto Nacional de Pesquisas da Amazônia – Nationaal Instituut voor Amazone Onderzoek) in Manaus. “Zij doen het wetenschappelijk onderzoek voor ons, net als de afdeling Mechanica van de Universiteit van Santa Catarina trouwens. Verder is er een laboratorium in Porto in Portugal dat onderzoek verricht in elektroakoestiek in relatie tot onze houtsoorten en instrumenten. Met deze gecombineerde kennis kunnen wij met prachtige houtsoorten uitstekend hoogwaardige instrumenten maken.”
“Neem je als consument niet je verantwoordelijkheid, dan ben je medeschuldig aan de verdere vernietiging van het regenwoud, en aan de moord op de inheemsen”
Onder de houtsoorten die door de leerlingen van OELA voor hun snaarinstrumenten worden gebruikt, zijn breu branco, marupã (simarouba), preciosa en tauari. Deze en ruim 26 andere soorten zijn het resultaat van onderzoek dat is uitgevoerd samen met INPA en de universiteiten van Brasilia en Amazonas. Zij kwamen als beste muziekhoutsoorten naar voren op het gebied van klank, geleiding, weerstand, buigzaamheid, resistentie tegen ongedierte en toepasbaarheid in muziekinstrumenten.
Geweldige oorsprong
Leermeester en visionair Rubens Gomes ziet grote mogelijkheden in de enorme uitgestrektheid van het gebied. “Er is een ongelooflijke hoeveelheid woud dat niet wordt gebruikt. Nu wordt het woud vermoord en daarmee de mensen. Instrumenten van duurzaam hout uit de Amazone hebben een geweldige oorsprong. Wat is er mooier dan een gitaar die het klinkende resultaat is van een vruchtbare samenwerking tussen mens en natuur? Het kweken van bewustzijn hiervoor maakt deel uit van wat wij bij OELA doen. Wij willen het gevoel van verantwoordelijkheid bij de consument bevorderen. Neem je die niet, dan ben je medeschuldig aan de verdere vernietiging van het regenwoud, en aan de moord op de inheemsen.”
De gitaren, bandolines (soort banjo’s), cavaquinhos (viersnarige kleine gitaren) en andere snaarinstrumenten van OELA vinden inmiddels hun weg over de hele wereld. Onder de gebruikers zijn de internationaal bekende Braziliaanse musici Lenine, Milton Nascimento en Gilberto Gil. Zelfs de voormalige Braziliaanse president Lula en de Britse kroonprins Charles zijn met een OELA-instrument gesignaleerd. In Nederland bezit en bespeelt Brazz Jazz-gitarist Marijn van der Linden een duurzaam geproduceerde cavaquinho
Een versie van dit artikel is eerder gepubliceerd in Het Houtblad.
Vond je het artikel interessant, boeiend, de moeite waard om te lezen? Zo ja, mogen wij je dan om een kleine gunst vragen?
Banzeiro is de rockende golfslag van een boot of kano op de Amazone. Banzeiro is een website die aandacht vraagt voor de Amazone als belangrijk klimaatcontrolecentrum van de wereld. Banzeiro is voor jou als lezer gratis.
In tegenstelling tot veel anderen heeft Banzeiro geen betaalmuur. Wij willen onze informatie zo open mogelijk en voor iedereen beschikbaar houden. De onafhankelijke, onderzoeksjournalistiek van Banzeiro kost echter veel tijd, geld en hard werken om te produceren. Maar we doen het omdat we geloven dat ons perspectief belangrijk is – en omdat het misschien ook jouw perspectief is.
Banzeiro is redactioneel onafhankelijk. Onze berichtgeving is vrij van commerciële vooroordelen en wordt niet beïnvloed door de belangen van derden. Niemand stuurt onze mening. Dit is belangrijk omdat het ons in staat stelt een stem te geven aan de stemlozen, in ons geval de bewoners van de Amazone. Feiten zijn voor ons heilig. Naarmate de toegang tot informatie is toegenomen, is het vermogen om de waarheid te onderscheiden steeds moeilijker geworden. Banzeiro blijft haar lezers van het echte verhaal voorzien, in een tijd waarin feitelijke, eerlijke berichtgeving belangrijker is dan ooit.
Met iDEAL kun je via de beveiligde omgeving van je eigen bank de golfslag van Banzeiro ondersteunen. Dank je.
€
Doneer € -