De internationale klimaatconferentie COP30 in de Braziliaanse Amazonestad Belém is geen gewone klimaattop. Het is een stormachtig toneel waar de winden van verandering en conflict door de straten waaien. Niet alleen wereldleiders staan op het podium, maar vooral de stemmen van de inheemse volken, als hoeders van de Amazone, laten zich krachtig horen. Zij houden hun wereld stevig vast en weigeren te zwijgen, ook als de machthebbers om hen heen liever wegkijken.
Belém: hier komt de planeet tot stilstand, aan de monding van de Amazone, en luistert. COP30 is geen diplomatiek ritueel maar een botsing van werelden. De lucht zindert van protest. Inheemse volken, de echte hoeders van het woud, eisen hun plek op. Ze weigeren te zwijgen terwijl hun rivieren stikken en hun bossen branden.
Het oerwoud zelf bezielt de strijd, uit de wortels die de planeet adem geven maar waar het groen schaarser wordt en de wereld zwijgt. Hier worden mooie woorden getest op waarheid.
Zo’n negentig leden van de Munduruku-gemeenschap blokkeren de poorten van de conferentie. Er zijn geen leuzen, geen lawaai — alleen een lange stilte. Die bonkt echter als een trommel, als een hartslag. Hun boodschap is helder: dit is overleven, geen overleg.
Rondom hen golven spandoeken: “Ons land is niet te koop.” Agenten sluiten de poorten, maar de echo van de menigte dringt dieper door dan welk rapport ook. Zeker, er zijn panels voor inheemse vertegenwoordigers, maar de macht om echt richting te geven blijft ongelijk verdeeld. De taal van de aarde botst nog steeds met de taal van nationale belangen, met het kapitalisme van de verlangensstructuur — een van de grootste aanjagers van de klimaatcrisis.
En dan begint er iets te schuiven. Een belangrijk mensenrecht als FPIC (Free, Prior and Informed Consent) — dat garandeert dat inheemse volken het recht hebben om volledig geïnformeerd, voorafgaand en vrijwillig toestemming te geven of te weigeren voor projecten of beslissingen die invloed hebben op hun land, leefgebied of cultuur — wordt niet langer genegeerd. De discussies zijn hard, de belangen zwaar, maar de ritmes van het verzet zijn niet te dempen.
COP30 is geen top vol beloften meer, maar een mutirão: een gezamenlijke roep om actie. De Amazone ademt, bloedt, vecht — en Belém luistert, moet luisteren. Hier klopt het hart van de aarde. Niet in de vergaderzalen, maar op straat.
