WK 2014: Sla de trommel

Het WK Voetbal 2014 is voorbij. Duitsland heeft gewonnen, Brazilië verloren. Het eerste land vond het groene WK uit, het tweede maakte er een janboel van. Er is dus een terechte winnaar. De vraag voor de verliezer: hoe nu verder?

Na de door Duitsland gewonnen finale trad op het Largo Sebastião in de WK-speelstad Manaus de lokale band Carrapicho op, van de wereldhit Tic Tic Tac. Zanger Zezinho Corrêa benadrukte nog eens de rijkdommen die Brazilië de wereld heeft te bieden, zoals muziek, dans, gastronomie en vooral een indrukwekkende natuur. Atlantisch regenwoud, Cerrado, Pantanal en Amazone zijn gebieden die moeten worden gekoesterd om hun biodiversiteit, natuurlijke rijkdommen én om hun bijdrage aan een leefbare wereld voor toekomstige generaties.

Groen beleid

Duitsland maakte als organisator van het WK Voetbal van 2006 indruk met maatregelen om de vervuiling van het evenement tot een minimum te beperken. De Green World Cup was geboren. Zuid-Afrika gaf daar in 2010 een eigen invulling aan. Brazilië beloofde met WK 2014 in het vooruitzicht een overtreffende trap. Het land zou hét voorbeeld worden van groen beleid. Inmiddels gelooft daar, behalve de regering van President Dilma zelf, bijna niemand meer in. O ja, er zijn de cijfers dat Brazilië inmiddels maar liefst negen keer de door het WK gegenereerde broeikasgassen met gedoneerde CO2-kredieten heeft geneutraliseerd. Naast het feit dat milieu-organisaties hun twijfels hebben over het effect van de kredieten zelf én over de gulle gevers waaronder een aantal vervuilende bedrijven, blijft onduidelijk hoe bijvoorbeeld de cijfers over de geschatte uitstoot door het WK tot stand zijn gekomen en dus wat er eigenlijk is geneutraliseerd.

“Brazilië kent veel duurzame – particuliere – projecten”

Naast eerdere meldingen over directe schade aan het milieu door de aanleg van stadions en wegen, is nu ook bekend geworden dat de FIFA door de inzet van grote aantallen ongekwalificeerd personeel slordig is omgegaan met de radio-actieve straling van de persoonsscanners in Stadion Mané Garrincha in Brasilia. En wat te denken van het onzalige idee van beleidsmakers in Manaus die in de toekomst de grote voetbalclubs en hun fans uit de rest van het land naar het WK-stadion Arena da Amazônia willen brengen. Met het vliegtuig, want dat is de enige manier.

Klimaatneutraal

Het WK in Brazilië had groen moeten worden. Het werd het niet. Is er dan helemaal geen hoop? Toch wel. Brazilië kent veel duurzame projecten. Niet van de regering. Niet van de lokale politici, tenzij die er zelf financieel beter van kunnen worden. Wat betreft duurzaamheid moet Brazilië het voorlopig hebben van particuliere initiatieven. Het adviesbureau Eccaplan Consultoria em Sustentabilidade in São Paulo, bekend van het klimaatneutrale rockconcert van Bon Jovi in september 2013, realiseerde in het kader van het WK een gedetailleerd en duurzaam initiatief om de hele uitstoot van het FIFA Fan Fest São Paulo, het energieverbruik en alle logistieke acties voor opbouw en realisatie (politie, personeel, ambulance) te compenseren, alle recyclebare afval te recyclen enzovoort.

“Moge het Braziliaanse volk zijn visieloze politici naar huis sturen zodat er een echt duurzame toekomst gebouwd kan worden”

Duurzame toekomst

Een golf van enthousiasme ging zondagavond over het Largo Sebastião in Manaus toen Zezinho Corrêa de show van zijn band Carrapicho indrukwekkend afsloot met het Braziliaanse volkslied met daarin onder andere de regel “Nossos bosques têm mais vida” – “Onze bossen hebben meer leven”. Maandagochtend bij mijn favoriete koffietentje, het traditionele Café do Pina op Praça da Polícia, wist de kassier te melden dat het volk gewonnen heeft. Moge het zo blijven. En dat het Braziliaanse volk zijn visieloze politici naar huis stuurt en er een echt duurzame toekomst gebouwd kan worden, voor hen en voor ons. De klok tikt. Tic Tic Tac. “Bate forte o tambor galera.” “Sla de trommel, mensen.”