fOCUS Amazônia – Foto’s humanitaire crisis Yanomami tentoongesteld in Londen

Beeld uit de serie The Falling Sky/A Queda do Céu (Foto: Raphael Alves/EFE).



Manaus (AM) – Raphael Alves, een bekroonde fotograaf en journalist uit Amazonas, heeft een eervolle vermelding ontvangen in de categorie documentaire van de Sony World Photography Awards 2024, een van ’s werelds meest prestigieuze fotografiewedstrijden.

Zijn fotoverhaal, The Falling Sky/A Queda do Céu, gemaakt voor het Spaanse persbureau EFE, belicht de humanitaire crisis in het inheemse land van de Yanomami in Roraima, in het Braziliaanse Amazonegebied. De foto’s zullen tentoongesteld worden tijdens de Sony World Photography Awards 2024 Exhibition in de Somerset House galerie in Londen, Verenigd Koninkrijk, van 19 april tot 6 mei.

Het inheemse gebied van de Yanomami beslaat delen van de staten Roraima en Amazonas in Brazilië en wordt geteisterd door illegale mijnbouw, malaria en ondervoeding. In januari 2023 stelden inheemse en milieuorganisaties een aanhoudende humanitaire tragedie in het gebied aan de kaak.

Raphael Alves volgde al een tijdje de berichten over de honger, ziekte en illegale mijnbouw die de Yanomami-bevolking teisteren. In 2023 reisde hij af naar het inheemse gebied van de Yanomami om zelf te kunnen documenteren wat er daar gebeurde. Hoewel het hem niet lukte naar de getroffen dorpen zelf te gaan, slaagde hij erin om langs de routes van de mijnwerkers te fotograferen en vanuit de lucht de verwoesting te aanschouwen.

De fotograaf vertelde persbureau Amazônia Real uit Manaus dat hij door de taalbarrière en andere obstakels niet naar het inheemse gebied kon, maar dat hij elke dag bleef zoeken naar “iets nieuws, iets dat zou helpen om alles wat daar gebeurde te begrijpen, met behoud van respect, natuurlijk”.

Hij documenteerde ook de redding van Yanomami-kinderen in Boa Vista, hoofdstad van Roraima. Bij het zien van de humanitaire tragedie voelde hij diepe walging. “Het is moeilijk om de juiste woorden te vinden om uit te leggen wat er aan de hand is. Het is hartverscheurend om te zien hoe hebzucht cultuur, geschiedenis en levens verwoest. Als mens kunnen we alleen maar in opstand komen tegen zulke onrechtvaardigheid.”

Raphael Alves benadrukt dat hij door het maken van de foto’s zich realiseerde hoe de Yanomami en het Amazonegebied worden genegeerd door het overheidsbeleid, de autoriteiten en de mainstream media. Hij hoopt dat de tentoonstelling de aandacht van de wereld vestigt op de situatie van deze mensen.

De bekroonde serie draagt de titel The Falling Sky/A Queda do Céu, naar het gelijknamige boek uit 2013 van sjamaan Davi Kopenawa en antropoloog Bruce Albert.

“Als alle sjamanen zijn gestorven, denk ik dat de hemel zal vallen. (…) Het bos zal worden vernietigd en het weer zal donker zijn. Als er geen sjamanen meer zijn om de hemel omhoog te houden, zal hij niet op zijn plaats blijven. De witte mensen zijn weliswaar ingenieus, maar ze negeren sjamanisme, zij zijn niet degene die de hemel kunnen ondersteunen (…) Niet alleen de Yanomami gaan sterven, maar ook alle witte mensen. Niemand zal ontsnappen aan de val van de hemel.” David Kopenawa, sjamaan en leider van het Yanomami-volk in het Amazone regenwoud.

Raphael Alves: “Davi Kopenawa heeft ons gewaarschuwd voor ‘de val van de hemel’. Wat hij zei over de kennis van niet-bosbewoners die niets kunnen doen aan de gevolgen van het vernietigen van het bos, is al aan de gang. Geen technologie of geld kan de gevolgen van klimaatverandering voorkomen. Geen fortuin kan levens redden van de vergiftiging van lucht en water. Geen enkele uitvinding van het ongebreidelde, roofzuchtige kapitalisme kan de levens terugbrengen van hen die er niet meer zijn. De foto’s die ik genomen heb tonen slechts enkele gevolgen van deze vernietiging, die haar sporen al over de hele wereld heeft achtergelaten.”

Tijdens zijn verblijf in Roraima heeft hij geprobeerd om de Yanomami-kwestie te bestuderen en te begrijpen, zodat zijn beelden op een respectvolle manier zouden spreken en de waardigheid van de betrokken mensen behouden zou blijven. Hij zegt dat elke foto die hij maakt een vraag is die hij zichzelf stelt. Hoewel hij naar eigen zeggen geen expert is op de onderwerpen die hij fotografeert, heeft hij er wel onderzoek naar gedaan. Fotografen zien en voelen de aanwezigheid van problemen, beklemtoont hij, en hij hoopt dat zijn werk uiteindelijke anderen zal uitnodigen om vragen te stellen.

Serie The Falling Sky/A Queda do Céu (Foto’s: Raphael Alves/EFE).

————————————————————————————————————————

Raphael Alves, afkomstig uit Manaus, heeft Sociale Communicatie gestudeerd met als specialisatie Journalistiek aan de Federale Universiteit van Amazonas (UFAM), Fotografie aan de Staatsuniversiteit van Londrina (UEL) en Beeldende Kunsten aan de Nationale Dienst voor Commerciële Leergangen (SENAC). Daarnaast heeft hij een Master of Arts in fotojournalistiek en documentaire fotografie behaald aan het London College of Communication/ University of the Arts in Londen, Engeland.

Hij neemt deel aan Everyday Brasil, een project waarvoor fotografen uit het hele land het dagelijks leven in Brazilië documenteren. Zijn persoonlijke projecten richten zich op het onderzoeken van de relatie tussen de mens en de omgeving waarin natuur en stad samenkomen. Raphael heeft vele prestigieuze prijzen gewonnen, waaronder de eerste plaats in de categorie ‘The Pandemic in Ibero America’ bij Pictures of the Year Latin America (POY Latam) in 2021 voor zijn reportage over Covid-19 in Manaus.

In 2021 ontving hij een eervolle vermelding bij de Siena Photo Awards, won hij de XXVII Latin American Documentary Photography Competition en ontving hij de Getty Images editorial grant. In 2022 werd zijn werk ook erkend bij POY International en ontving hij de derde plaats in de Conrado Wessel Foundation (FCW) Photography Prize. In 2023 was hij een van de winnaars van de BarTur Photo Award.

Bronnen: