Hoe kunnen wij slapen terwijl onze bedden branden?

How Do We Sleep While Our

Beds Are Burning

Musici, kunstenaars in het algemeen, zien de tekenen van de tijd vaak eerder dan anderen.

‘It’s The End Of The World As We Know It’ zingt Michael Stipe van de Amerikaanse rockband R.E.M. in het nummer met dezelfde titel. Het stond op het album ‘Document’ uit 1987 en werd in november van datzelfde jaar uitgebracht als single. In hetzelfde jaar bracht de Australische rockband Midnight Oil het album ‘Diesel and Dust’ uit, met daarop ‘Beds Are Burning’. Het nummer was aanvankelijk bedoeld als protestlied tegen de dubieuze Australische landpolitiek ten aanzien van de oorspronkelijke bewoners van het continent, maar werd later omgewerkt om aandacht te vragen voor de wereldwijde opwarming van de aarde.

‘If a tree falls in the forest, does anybody hear?’ vroeg Bruce Cockburn een jaar later op zijn langspeler ‘Big Circumstance’, een plaat waarop de Canadese zanger-liedschrijver wijst op de ondergang die dreigt voor de laatste grote natuurgebieden en de gevolgen daarvan voor het ecologisch evenwicht op de planeet aarde. Weer een paar jaar later, in 1992, het jaar van de United Nations Conference on Environment and Development (UNCED) in Rio de Janeiro, ook wel Rio de Janeiro Earth Summit en ECO92 genoemd, was er het album ‘The Future’ van de Canadees-Joodse zanger-dichter Leonard Cohen. Bood deze elders op het album nog een sprankje hoop met het vaak geciteerde ‘There is a crack in everything, that’s how the light gets in’ (‘Anthem’), in de titelsong is het door hem geschetste toekomstbeeld van het diepste zwart. De toekomst brengt ons moord. En chaos:

And now the wheels of heaven stop
you feel the devil’s riding crop
Get ready for the future:
it is murder

Michael Stipe, die de tekst schreef van ‘It’s The End Of The World’, vertelde dat hij vaak droomde over het einde van de wereld, maar wat er later kwam, dacht hij toen, kon alleen maar beter worden. De volledige titel luidde dan ook ‘It’s The End Of The World As We Know It (and I Feel Fine)’.

We zijn inmiddels ruim vijfendertig jaar verder en de wereld zoals wij die kennen loopt inderdaad op zijn einde. Maar dat de toekomst beter gaat worden, is zeer onwaarschijnlijk. Het internationale klimaatpanel IPCC, opgericht een jaar nadat Stipe zijn ‘einde van de wereld’ song schreef , is hier duidelijk over: Klimaatverandering is er, het kost onnoemelijk veel geld en het is dodelijk:

The time has come
To say fair’s fair
To pay the rent
To pay our share
The time has come
A fact’s a fact
It belongs to them
Let’s give it back

How can we dance when our earth is turning
How do we sleep while our beds are burning

Manaus, de hoofdstad van de Braziliaanse deelstaat Amazonas, wordt momenteel verstikt door dikke rook als gevolg van bosbranden en een intense hittegolf. In de eerste twintig dagen van september zijn er al 5.186 brandhaarden geregistreerd, een stijging van 72,6% ten opzichte van vorig jaar. De dikke rook veroorzaakt ademhalingsproblemen en ziekenhuisopnames in Manaus en omliggende gemeenten, waaronder Iranduba (Foto © Raphael Alves) op de westelijke oever van de Negrorivier. Ook zorgen de branden voor extreme hitte en slecht zicht op wegen en water. Verschillende steden hebben de noodtoestand afgekondigd en zijn officieel verklaard tot rampgebied.