Vliegende rivieren Amazone verdwijnen in rook… en weer is het moeilijk ademen in Manaus

Brug Rio Negro in rook branden (© Raphael Alves)

In Manaus, in het Braziliaanse Amazonegebied, hebben veel mensen moeite met ademhalen. Een dichte haze vervuilt de lucht, veroorzaakt door de vuren in het Amazônia Legal gebied, dat het hoogste aantal brandhaarden in 19 jaar heeft geregistreerd. De rook van de branden overspoelt de hoofdstad van Amazonas, en de luchtkwaliteit is geclassificeerd als “verschrikkelijk” … alweer.

De rook die het bos bedekt, verspreidt zich verder over duizenden kilometers.

De ‘vliegende rivieren’, bekend om hun transport van waterdamp vanuit het Amazonegebied naar het Middenwesten, Zuidoosten en Zuiden van Brazilië, vormen samen een enorm volume. Ze kunnen tot wel 20 miljard ton waterdamp per dag vervoeren, meer dan de Amazone zelf! Dit atmosferische fenomeen is cruciaal voor de neerslag in het land. De huidige heftige branden in het Amazonegebied, de Pantanal en het Middenwesten beïnvloeden echter deze dampkanalen, waardoor ze momenteel ook rook naar andere gebieden transporteren.

In een recente nieuwsbrief van de Braziliaanse klimaatwaakhond Observatório do Clima (OC) legt Marcelo Seluchi van het Nationaal Centrum voor Natuurrampen (CEMADEN) uit dat de atmosferische rivieren recentelijk zijn veranderd in rookcorridors: “In het noorden van Brazilië waaien de winden bijna altijd uit het oosten, waardoor de rook naar het westen wordt gedreven. Deze rook trekt langs de Andes naar het zuiden en heeft de afgelopen dagen de zuidelijke regio van Brazilië bereikt. De sporen van deze beweging zijn duidelijk zichtbaar op satellietbeelden.”

De vervuiling heeft inmiddels São Paulo en andere grote steden bereikt, en wordt verergerd door bosbranden in het achterland van de staat São Paulo. Tussen 22 en 24 augustus werden er 2.600 brandhaarden geregistreerd, waarvan 81,29% in landbouwgebieden, zoals suikerrietplantages en weilanden. Dit blijkt uit een analyse van het Braziliaanse Instituut voor Milieuonderzoek IPAM.

Zonder bossen is er geen water en zijn er geen ‘vliegende rivieren’. Door de branden verdwijnt alles in rook.

Manaus in de rook

Bronnen: Observatório do Climag1 – O Portal de Notícias da globo
Foto’s Manaus in de rook door Raphael Alves