Half juli 2025 meldde het Albanese ministerie van Defensie 18 bosbranden in verschillende gemeenten. De branden bedreigden woonwijken en beschermde natuurgebieden. Deze Copernicus Sentinel-2-afbeelding van 21 juli 2025 toont een actieve brand in het Lura National Park in de gemeente Dibër in het noordoosten van Albanië.
Europa brandt en we hebben het niet (willen) zien aankomen. Hele volksstammen, al dan niet aangevuurd door klimaatontkennende populistische politici en anderen, negeren al jaren massaal de signalen en zien klimaatverandering, zo niet als een hoax dan wel als een ver-van-hun-bedshow.
Dansen op de vulkaan, heet dat. De vergelijking met het doorspelende orkestje op de Titanic wordt gemakkelijk gemaakt en ligt voor de hand. Waar de musici de opvarenden van het zinkende schip echter troost brachten, bestaat het orkest hier vooral uit would-be politici, opiniemakers en influencers die zich alleen druk maken om hun eigen ego en carrière.
Een combinatie van hittegolven, hittekoepels, droogte en ondeugdelijk bosbeheer heeft in de zomer van 2025 geleid tot een ongekende toename van natuurbranden. Tot half juli is al meer dan 231.000 hectare in vlammen opgegaan, een gebied ongeveer zo groot als Luxemburg.
Volgens wetenschappers van Global Forest Watch ondervinden we de gevolgen van jarenlange opwarming. 2023 en 2024 waren al de warmste jaren ooit gemeten. Ook dit jaar zet die trend zich onverminderd voort. Ze spreken van een “perfecte storm”: hitte, droogte en slecht beheer vormen hier “de olie op het vuur”.
Bron: Euronews
Helemaal een verrassing zijn de recente natuurcatastrofes niet. Europa warmt door klimaatverandering al enige tijd aantoonbaar sneller op dan andere delen van de wereld, met als gevolgen frequente en hevige hittegolven, droogtes, overstromingen, afname van gletsjers, verlies van biodiversiteit en aantasting van de landbouw. Deze problemen bedreigen belangrijke sectoren zoals volksgezondheid, voedsel- en waterzekerheid en de economie. En niet in de laatste plaats: sociale samenhang en solidariteit.
Veel politici, organisaties en het publiek in Europa lijken echter hun eigen rol in de wereldwijde klimaatcrisis gemakkelijk te bagatelliseren of zelfs te negeren. Historicus en onderzoeker Luiz Marques van de Staatsuniversiteit van Campinas in de Braziliaanse staat São Paulo schreef eerder een artikel genaamd ‘Europe, climate emergency and denialism’, waarin hij diverse vormen van Europees ontkenningsdenken bekritiseert en wijst op ernstige milieuproblemen op het continent.
Volgens Marques is de belangrijkste vorm van Europees ontkenningsdenken de hardnekkige overtuiging dat Europa zich niet in de frontlinies bevindt van de wereldwijde ineenstorting van het milieu.
Het Europees Milieuagentschap (EEA) en Copernicus (het Europees klimaatagentschap) publiceerden in maart en april 2024 twee rapporten, [1] en [2], die opnieuw de alarmerende snelheid van de opwarming van Europa bevestigen.
Het Europees ontkenningsdenken uit zich volgens Marques – maar hij staat daarin niet alleen – in repressie van milieuactivisten, opkomend fascisme en het prioriteren van oorlogsretoriek, en vormt een sta-in-de-weg voor inspanningen om de milieucrisis serieus aan te pakken.
De Europese focus op militaire uitgaven en conflicten leidt de aandacht af van wat echt dringend is: klimaatverandering tegengaan en werk maken van duurzame alternatieven. Tegelijkertijd laat de blijvende afhankelijkheid van fossiele brandstoffen – bijvoorbeeld de import uit Rusland – volgens de Braziliaan duidelijk zien hoe tegenstrijdig het Europese milieubeleid soms is.
Als Europa de milieuproblemen op het continent écht wil aanpakken, is een koerswijziging nodig richting vrede, duurzaamheid en stevige klimaatactie. Meer bewustzijn, duurzame keuzes in de praktijk én de bescherming van het milieu moeten prioriteit krijgen. Dat zijn volgens Marques de stappen die helpen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen en Europa weerbaarder te maken voor de toekomst.
Hij noemt het van cruciaal belang dat de Europese regeringen en samenleving de urgentie van de situatie inzien en doortastende maatregelen nemen om de planeet en toekomstige generaties te beschermen.
Literatuur:
[1] European Environmental Report (EEA Report 01/2024), European climate risk assessment
[2] European State of the Climate 2023
