Amazone: De rivier neemt en de rivier geeft

Wij zijn terug uit Rome. Daar waren we in gesprek met deelnemers van de Pan-Amazone Synode die in oktober in het Vaticaan werd gehouden. De sfeer onder de deelnemers en sympathisanten was goed, zoals ook onderstaande foto’s tonen. Paus Franciscus drukte hen regelmatig op het hart toch vooral ook hun gevoel voor humor te bewaren. Dat laatste mocht ook wel, want geheel in de lijn van de tijd was en is de synode veelvuldig het doelwit van via de sociale media verspreide haatcampagnes en fakenews video’s. Ook braken enkele conservatieven in bij de Karmelietenkerk van Santa Maria in Traspontina bij het Vaticaan en stalen daar uit een Amazone panorama enkele ‘pachamama’ houtsculpturen, die een zwangere inheemse vrouw voorstellen. De beeldjes werden als ‘heidens’ en ‘afgoderij’ bestempeld en in de nabijgelegen rivier de Tiber gegooid. Ik weet niet of de kerkrovers de mythe over het ontstaan van Rome kennen. Die begint met de tweeling Romulus en Remus. Ook zij werden in de Tiber gegooid, maar gered door een wolvin, waarna zij de stad stichtten waaruit een wereldrijk zou groeien. De rivier neemt en de rivier geeft. Het zou een Amazoneverhaal kunnen zijn.

Maar het kan nog extremer. In een kerk in Mexico verbrandde een katholieke priester een aantal ‘pachamama’ sculpturen op een houtvuur, omdat de vrucht van de zwangere vrouw de antichrist zou zijn.

En wat te denken van de Nederlandse hulpbisschop van Den Bosch, Rob Mutsaerts, die in een blogpost tirade tegen alles waar de synode voor staat, ook nog meende een jong meisje aan te moeten vallen dat zich, onafhankelijk van de synode en Rome, met hart en ziel voor de toekomst van de wereld inzet? “Het valt mee dat Greta Thunberg nog niet tot kardinaal is gekozen”, schrijft hij. Hoe laag kun je gaan?

Terwijl de deelnemers aan de Amazonesynode in het Vaticaan drie weken lang naar elkaar luisterden en in gesprek gingen, waren er in de eerder genoemde kerk van Santa Maria in Traspontina dagelijks herdenkingsbijeenkomsten voor de martelaren van de Amazone, mensen die om hun overtuigingen en strijd voor sociale rechtvaardigheid en het milieu zijn vermoord, zoals zuster Adelaide Molinari, mensenrechtenactivist Ernesto Pill Parra, rubbertapper en vakbondsleider Chico Mendes, milieu-activist José Claudio Silva en zijn vrouw María do Espírito Santo Silva, en vele anderen. Daarbij aanwezig waren familie en nabestaanden, onder anderen Tom Stang, broer van de in 2005 in de Braziliaanse staat Pará vermoorde zuster Dorothy Stang. De foto hierboven is van de laatste viering, ter herinnering aan de slachtoffers van de dambreuk in januari van dit jaar bij het Braziliaanse stadje Brumadinho. In de kano midden in de cirkel met foto’s van de omgekomen bewoners staat de houtsculptuur waarover ultraconservatief katholiek zich al weken opwindt en banvloeken de wereld in stuurt.

Arrivederci
Op weg naar de laatste synodevergadering. Rechts van het midden bisschop Erwin Kräutler, die van 1981 tot 2015 de territoriale prelatuur van Xingu in de Amazonestaat Pará leidde. Hij speelde een belangrijke rol in de strijd tegen de Belo Monte Dam. Tegenstanders van zijn activisme reageerden vaak met geweld. Door een moordaanslag op zijn leven, opgezet als een auto-ongeluk, raakte hij in 1987 zwaar gewond.

Van “conquistadores” tot broeders
Na Rome waren wij in Assisi. Daar, aan de voet van de Sint Franciscusbasiliek, troffen wij een klein Amazonemuseum. Het was een soort van thuis komen. Niet alleen gaf het museum onderdak aan een prachtige expositie over de Ticuna, een inheems Amazonevolk dat wij diverse keren bezochten, maar ook was er een inspirerende uitleg op video over de geschiedenis van de kerk in het gebied. Ja, zo zegt de Kapucijn Fra Bernardino uit Manaus, haar vertegenwoordigers kwamen als “conquistadores” en zijn medeverantwoordelijk voor de pijn en het verdriet van de inheemse volken als gevolg van de bloedige veroveringen. Inmiddels hebben de religieuze mannen en vrouwen geleerd met de inheemse bevolking samen te leven, hen te helpen waar nodig, en zijn zij broeders geworden in de strijd voor een menswaardige toekomst: da “conquistadores” a fratelli.

Van “conquistadores” tot broeders

Ik kom later deze maand met een eigen analyse van de synode, maar hier kun je nog een keer lezen wat er aan vooraf ging en wat de aandachtspunten waren en zijn: ‘Nieuwe wegen voor de katholieke kerk in de Amazone moeten leiden naar een gezonde planeet voor iedereen.’

Vond je het artikel interessant, boeiend, de moeite waard om te lezen? Zo ja, mogen wij je dan om een kleine gunst vragen?

Wij hebben je hulp nodig…

Banzeiro is de rockende golfslag van een boot op de Amazonerivier. Banzeiro is een onafhankelijk nieuwskanaal dat zich toelegt op verhalen over de Amazone, een belangrijk klimaatcontrolecentrum van de wereld.

De missie van Banzeiro is: zoveel mogelijk mensen informeren over wat er in de Amazone op het gebied van diversiteit, duurzaamheid en wetenschap allemaal gaande is. Artikelen op Banzeiro lees je gratis. Maar het runnen van een gratis site is niet goedkoop. En daarom doen we een beroep op jou, onze trouwe bezoeker. Help ons om Banzeiro in de lucht te houden.

Elke bijdrage, groot of klein, die we ontvangen van lezers zoals jij, gaat direct naar de financiering van de journalistiek van Banzeiro.

Met iDEAL kun je via de beveiligde omgeving van je eigen bank de golfslag van Banzeiro ondersteunen. Dank je.



Doneer € -